La utshani lukalamula, obeye aziwe njengo icronella o i-lemongrass, isitshalo esisebenza ngezindlela eziningi esisetshenziswa ezindaweni ezihlukahlukene, kusukela kwezokwelapha kuya ku-gastronomy, kanye nokusetshenziswa kokuhlobisa kanye nesinqamuleli sezinambuzane. Lesi sitshalo esikhula kalula sinikeza izinzuzo eziningi futhi silungele labo abafuna ukuba nesitshalo esinephunga elimnandi ekhaya.
Iyini i-lemongrass?
Igama layo lesayensi ngu ICymbopogon citratus, futhi yaziwa ezifundeni ezahlukene ngokuthi lemongrass, i-lemon verbena o utshani. Indabuko yaseNingizimu-mpumalanga ye-Asia, ikakhulukazi amazwe afana neNdiya neSri Lanka, lesi sitshalo singesomndeni we poaceae (utshani), okuhlanganisa nezinye izinhlobo ezibalulekile zokudla emhlabeni okunjengokolweni nommbila.
I-Lemongrass isitshalo perenne, okusho ukuthi ingaphila iminyaka engaphezu kwemibili. Ibonakala ngokubukeka kwayo okuqinile, enamaqabunga amade, anamakha angafinyelela kumamitha ayi-1,5 ukuphakama. Isiqu sawo esiqinile sinesibopho sokunambitheka kwawo okuhlukile kwe-citrus.
Ukusetshenziswa okuhlukile kwesitshalo se-lemongrass
Le lemongrass isetshenziswa ngezindlela ezihlukahlukene ezihlanganisa izinkambu eziningana:
- Ukusetshenziswa kokupheka: I-Lemongrass iyisithako esibalulekile I-Southeast Asian cuisine, ikakhulukazi ekuphekeni kwe-curry. Isetshenziselwa ukonga inyama, inhlanzi kanye nesobho. Ngaphezu kwalokho, kuvamile ku-infusions njenge itiye.
- Ukusetshenziswa kwezokwelapha: Zibalulwe izindawo zokugaya ukudla futhi isetshenziselwa infusions ukukhulula izifo zesisu.
- Isixosha semvelo: I-Citronella yaziwa ngayo izinto zokuxosha omiyane, ngokuvamile okuba yisisekelo samafutha axoshayo.
- Izinhlelo zokusebenza ezinuka kamnandi: Su iphunga le-citrus ikwenza kudume kumakha kanye namafutha abalulekile e-aromatherapy.
- Ukusetshenziswa kwezimonyo: Isetshenziswa emikhiqizweni yokunakekelwa kwesikhumba, ikakhulukazi ukulawula uwoyela ngokweqile nemibimbi.
I-Lemongrass Care
I-Lemongrass ifaneleka kakhulu isimo sezulu esishisayo nesishisayo. Ngezansi kunemiyalo yokunakekela okufanele icatshangelwe lapho uyikhulisa:
- Ukuchazwa kwelanga: Isitshalo sidinga ukukhanya kwelanga okuningi okuqondile. Kutuswa ukuyibeka endaweni lapho ithola khona lolu hlobo lokukhanyisa usuku lonke.
- Ithempelesha: I-Lemongrass izwela isithwathwa; Ngakho-ke, kufanele igcinwe endaweni lapho izinga lokushisa lingehli ngaphansi I-0 ºC. Ezimweni ezibandayo, kuphakanyiswa ukuthi uyitshale ezimbizeni ukuze ikwazi ukuhanjiswa endlini ebusika.
- Phansi: Isitshalo sithanda inhlabathi kukhishwe kahle futhi inothe ngemisoco. Ingavundiswa ngomquba noma umanyolo ophilayo ukuze ukhuthaze ukukhula okunempilo. Ukuze uthole ukwaziswa okwengeziwe ngokunakekela amanye amakhambi, ungabheka ukunakekelwa kwe-lemon verbena.
- Ukunisela: Ngezinyanga ezishisayo, isitshalo sidinga a ukuchelela njalo njalo. Ebusika, ukuchelela kufanele kube okuphakathi, okuvumela inhlabathi ukuba yome kancane phakathi kokunisela.
Kubalulekile ukuqala inqubo yokukhula entwasahlobo, ukuze izitshalo zikwazi ukusizakala ngokushisa nokukhanya kwelanga. I-Citronella ayifuni kakhulu uma kuziwa ohlotsheni lwenhlabathi, kodwa kubalulekile ukuthi ikhiphe kahle.
Izindlela zokukhulisa i-lemongrass noma i-citronella
Kunezindlela eziningana zokutshala i-lemongrass:
Ngokusika noma ama-suckers
Lapho isitshalo sesifinyelele usayizi omkhulu, kungenzeka ukufakelwa ama-pups noma ama-cuttings ezimbizeni ezintsha. Ukwenza lokhu, ungasusa ucezu lwesitshalo sikamama bese usitshala kwenye indawo, uqinisekise ukukhula kwaso. Ukuze uthole imininingwane eyengeziwe mayelana nokutshala amakhambi, ungafunda mayelana Ungasikhuthaza kanjani isihlahla sikalamula ukuthi sithele izithelo.
Ukutshalwa kwesiqu
Enye indlela yokuyikhiqiza kabusha ukusebenzisa iziqu zesitshalo. Faka iziqu engilazini yamanzi futhi uqinisekise ukuthi zithola ukukhanya okuhle. Esikhathini se Amasonto ayisithupha kuya kwayisishiyagalombili izoqala ukuthuthukisa izimpande. Uma lokhu kwenzeka, kufanele zitshalwe kabusha embizeni enenhlabathi evundisiwe.
Ngezimbewu
Ukukhula kusuka embewini kudinga ukushisa okwanele nezimo zokukhanya. Le nqubo inconywa ekupheleni kobusika, ukusizakala izinyanga zasentwasahlobo. Imbewu kufanele kutshalwe endaweni ukujula 5 cm futhi ebangeni 50 cm. Ngaphezu kwalokho, ungafunda kabanzi mayelana nokukhula isitshalo se-thyme lemon, nayo enokusetshenziswa okufanayo.
Ngokuhlukaniswa kokubulala
Enye inketho ukuhlukanisa isitshalo esikhona. Le ndlela ihlanganisa ukuhlukanisa izigaxa zezimpande esitshalweni esisodwa bese uzitshala emabhodweni amasha, okusiza ukukhula ngokushesha.
Izinzuzo eziningi ze-citronella
I-Lemongrass ilungele ama-patio, izingadi namadekhi, ikakhulukazi ezindaweni ezifudumele lapho itholakala khona iphunga lisiza ukuxosha omiyane nezinye izinambuzane. Ukwengeza, ukubukeka kwayo okuluhlaza namaqabunga ngokuhlobisa kuhambisana nanoma iyiphi indawo yangaphandle. Ngakolunye uhlangothi, uma unesithakazelo kwezinye izitshalo ezinamakha, ungabonisana izitshalo ezinuka ulamula.
Ukuhlukahluka kwe-lemongrass kubonakala ekusebenziseni kwayo okuningi, ekhishini nasemithini yesintu nemithi yasekhaya. Ngaphandle kokungabaza, isitshalo esifanelwe indawo evelele kunoma iyiphi ingadi noma insimu yezithelo zasemadolobheni.
I-Lemongrass yengeza ukuthinta okukhethekile kumalungiselelo ahlukahlukene okupheka, ngaphezu kokunikeza izakhiwo ezizuzisa impilo. Ukuyikhulisa ekhaya akulula nje kuphela kodwa futhi kuyazuzisa, njengoba ingavunwa unyaka wonke.